Kompetencje międzykulturowe w ochronie zdrowia to temat ważny od lat. Jego waga wzrosła w momencie, gdy do Polski wjechali uchodźcy wojenni z Ukrainy. Obecnie pewnie w każdej przychodni i w każdym szpitalu spotykacie takich pacjentów.
Czy to, że są z innego kraju, innego kręgu kulturowego wpływa na proces komunikacji z pacjentem od rejestracji po gabinet lekarski? Na pewno tak.
Jest oczywista bariera językowa, ale to nie wszystko.
Gdy chcemy skutecznie komunikować się z osobami z innych krajów/innych kultur warto pamiętać o polskim przysłowiu: co kraj to obyczaj.
Co oznacza, że nasze zachowania w różnych sytuacjach, także gdy korzystamy z pomocy medycznej są uwarunkowane kulturą oraz zwyczajami jakie obowiązują w naszej społeczności.
Nie tylko to co mówimy, ale także cała nasza komunikacja niewerbalna Coś co w danej kulturze jest uznawane za oczywiste, naturalne i normalne nie musi być w taki sam sposób widziane przez osoby z innego kręgu kulturowego.
No właśnie – nasze zachowanie w różnych sytuacjach wynika z doświadczeń.
To jak reagujemy, co mówimy, czyli inaczej co uznajemy za normalne i naturalne może być w zupełnie inny sposób odbierane przez osobę z innego kręgu kulturowego.
Kompetencje międzykulturowe w ochronie zdrowia – kilka wskazówek
Takim pierwszym konkretem jest to, że komunikacja niewerbalna naszego rozmówcy może być inna.
Na przykład dystans – w różnych kręgach kulturowych jest inny.
Pomyśl o Hiszpanach z jednej strony, a z drugiej o Szwedach.
Jedni skracają mocno dystans w relacji z innymi, drudzy wolą zachować większą, bardziej formalną odległość od rozmówcy. Stąd pierwszy ważny wniosek – nie oceniaj zachowań niewerbalnych na podstawie doświadczeń naszej kultury.
To co pomaga to też uważne słuchanie i obserwowanie pacjenta.
Taka postawa ułatwia komunikację – zniechęca do szybkiej, jednoznacznej, a przez to być może błędnej oceny zachowania pacjenta.
Zachęca natomiast do zadawania sobie samemu pytań typu: co jest przyczyną, że pacjent zachowuje się w taki sposób?
To pomaga zrozumieć lepiej jego działania. Pamiętając, że coś co u nas jest uznane za normalne – wcale nie musi być takie gdzie indziej ułatwi Ci prowadzenie rozmowy.
Warto też skupić się na obserwacji emocji pacjenta.
Badania na temat emocji mówią: niezależnie od kręgu kulturowego nasza mimika emocjonalna jest podobna.
Takie podstawowe emocje jak złość, lęk, smutek czy radość– wyrażamy w podobny sposób, niezależnie skąd pochodzimy.
Z kolei warto wyczulić się na stereotypy – czyli uproszczone lub uogólnione spojrzenie na innych. Nie dość, że może być fałszywe – np. Polak to pijak. To też łatwo prowadzi do uprzedzeń czy dyskryminacji.
Bardzo pomaga rzetelna wiedza o danej kulturze.
Jeśli w Twojej przychodni/szpitalu pracują lekarze czy pielęgniarki z Ukrainy (bo tak nierzadko zdarza się) -wykorzystaj to i podpytaj ich o to jak wygląda ochrona zdrowia w ich kraju.
Medyczna specyfika różnic międzykulturowych
Zwróć uwagę na :
- praktyki zdrowotne: jakie w danej kulturze jest podejście do medycyny – tradycyjnej, ale także np. alternatywnej/ludowej? Czy podobnie do nas widzą np. rolę szczepień?
- postrzegania personelu medycznego. Jakie są relacje: lekarz – pacjent czy też pielęgniarka – pacjent. Komu najszybciej zaufają? jakie sytuacje są dla nas normalne, naturalne, a dla nich mogą być krępujące, itd…
- praktyki żywieniowe. Na przykład w inny sposób możemy definiować zdrowe odżywianie. Inne mogą być nawyki żywieniowe, czy tez rozumienie pojęcia dieta. Jakie działania prozdrowotne są polecane? (na podstawie: Kompetencje kulturowe w opiece zdrowotnej; Paweł Przyłęcki Uniwersytet Medyczny w Łodzi)
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }